علی خلیلی طلبه‌ جوانی که به دلیل انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر به شدت آسیب دیده بود در بیمارستان بعثت به فیض شهادت نائل آمد…

صاحب نیوز- سیدمحسن میرزاترابی (طلبه حوزه علمیه اصفهان)

وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (۱۰۴/آل عمران)

و باید از شما گروهى باشند که [همه مردم را] به سوى خیر [اتحاد، اتفاق، الفت، برادرى، مواسات و درستى‏] دعوت نمایند، و به کار شایسته و پسندیده وادارند، و از کار ناپسند و زشت بازدارند؛ و اینانند که یقیناً رستگارند.

علی خلیلی طلبه‌ جوانی که به دلیل انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر به شدت آسیب دیده بود در بیمارستان بعثت به فیض شهادت نائل آمد. تیتر بسیاری از خبرگزاری ها خبر به شهادت رسیدن ناهی از منکر علی خلیلی بود، طلبه ای که برای دفاع از ناموس با چند تن از اراذل و اوباش درگیر می شود و آنها با ضربه ای مهلک او را به شدت زخمی می کنند. این اتفاق دوسال قبل می افتد و او تا امروز در بستر بیماری بود و هیچ کس حالی از او نمی پرسید. این اتفاق و حواشی بسیار آن حائز چند نکته است:

با توجه به آیه ای که در ابتدای یادداشت ذکر شد و با توجه به تاکیدات فراوان موجود در آیه، وجوب این مسئله هر چه بیشتر خود را نشان می دهد و اینکه در جامعه ای که در آن مقدمات تشکیل حکومت اسلامی در حال شکل گیری است این فریضه اهمیت بیشتری پیدا می کند. به قول علامه طباطبایی “امر به معروف و نهى از منکر، از لوازم و واجبات اجتماع معتصم به حبل اللَّه است‏” (ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۳، ص ۵۷۷) این که در جامعه ای هیچ کس بی تفاوت نسبت به بقیه نباشد و همه مردم همدیگر را به سوی خداوند دعوت کنند قطعا می تواند زمینه ساز تشکیل جامعه ای را بدهد که منجی آخرالزمان در آن به اجرای احکام بپردازد. در قرآن آیات متعددی به این امر اشاره فرموده است. پس با توجه به اهمیت موضوع وظیفه جمهوری اسلامی در قبال این فریضه چیست؟ وظیفه آحاد مسلمین در برابر این فریضه چیست؟ وظیفه حاکم شرع در برابر این فریضه چیست؟ آیا امر به معروف و نهی از منکر یکی از مصادیق عینی اجتماعی بودن اسلام نیست؟ آیا اسلام اجتماعی فقط در نمازهای جماعت مساجد خلاصه می شود؟ و صدها سوال دیگر در این موضوع که هرکدام مقاله های مفصلی در جوابشان باید گفت و نوشت.

از ابتدای انقلاب تاکنون ۸۰ شهید و پنج جانباز آمر به معروف و ناهی از منکر تقدیم انقلاب شده است. تصویر تعدادی از این عزیزان را می توانید در حاشیه بزرگراه شیخ فضل الله نوری در تهران ببینید. آیا این تعداد از شهید برای این فریضه می تواند مهر تائیدی بر اقدامات مسئولین برای ترویج این فریضه دانست؟ اگر روحانی محله ای قصد تبلیغ این فریضه را داشته باشد آیا بی جهت نیست که این سوال را از او بپرسیم که: حاج آقا اگه ما نهی از منکر کردیم و اتفاقی مشابه این هشتاد نفر برای ما افتاد چه کسی جوابگوست؟ آیا می شود جوانان را با جواب هایی نظیر اینکه «عزیزم تو وظیفه ات را انجام بده خداوند به تو اجرت را می دهد» و جواب هایی از این دست -که البته این جواب ها درست می باشند- اما فضای بحث را فراموش نکنیم: مسجد، محله و جوانی که در ابتدای شور و شوق جوانی است. فرض کنید بعد از هر نماز جماعت هر روز اخباری بشنویم مبنی بر اینکه عده ای شرور و اوباش عده ای از نمازگزاران را در فلان مسجد مورد ضرب و شتم قرار دادند، آیا از مردم می توان توقع داشت که همچنان نمازهای خودرا در مساجد اقامه کنند؟ باز هم فضای بحث فراموش نشود: مردم، مسجد، نا امنی.

چرا قوه قضائیه برای بعضی از جرایم هیچ گونه بخششی قائل نمی شود و حتی در صورت توبه و پشیمانی اشد مجازات را برایشان در نظر می گیرد؟ شاید به این دلیل باشد که افراد حتی به ذهنشان هم خطور نکند که سلاح سرد به دست بگیرند و در کوچه و بازار به تهدید بپردازند و یا فردی را بربایند و قصد اخاذی داشته باشند. اینکه چقدر این احکام بازدارنده هستند جای بحث دیگری است اما این سوال همچنان هست که میان زورگیری که با قمه و قداره زورگیری می کند با فردی که در برابر نهی از منکر کسی دست به قمه و قداره می برد چیست؟ چرا اولی در اولین فرصت اعدام می شود و دومی با کلی مسامحه و رأفت تنها به دوسال حبس محکوم می شود؟ آیا اگر شهید خلیلی شهید نمی شد از سوی قوه قضائیه پرونده ضاربان مختومه اعلام می شد و آزادانه این افراد مشغول تردد و اذیت و آزار افرادی دیگر بودند؟ آیا اگر شهید خلیلی شهید نمی شد باز هم نمایندگان ملت خواستار رسیدگی جدی این موضوع بودند؟ قوه قضائیه باید با تمام قوا با این قضیه برخورد کند و قوانینی وضع شود که اجرای این فریضه در جامعه توامان با هراس و دلهره نباشد.

***

در پایان بخشی از جلد نهم صحیفه امام- رحمه الله علیه- را پیرامون این فریضه یاد آور می شویم:

زمان: ۱۳۵۸ هجری شمسی / ۱۳۹۹ هجری قمری

بسم الله الرحمن الرحیم. شورای انقلاب اسلامی به موجب این مرقوم مأموریت دارد که اداره‌ای به اسم «امر به معروف و نهی از منکر» در مرکز تأسیس نماید؛ و شعبه‌های آن در تمام کشور گسترش پیدا کند؛ و این اداره، مستقل و در کنار دولت انقلابی اسلامی است و ناظر به اعمال دولت و ادارات دولتی و تمام اقشار ملت است. و دولت انقلاب اسلامی مأمور است که اوامر صادره از این اداره را اجرا نماید و این اداره مأمور است که در سراسر کشور از منکرات به هر صورت که باشد جلوگیری نماید و حدود شرعیه را تحت نظر حاکم شرعی یا منصوب از قِبَل او، اجرا نماید و احدی از اعضای دولت و قوای انتظامی حق مزاحمت با متصدیان این اداره ندارند. و در اجرای حکم و حدود الهی احدی مستثنی‌ نیست حتی اگر خدای نخواسته رهبر انقلاب یا رئیس دولت مرتکب چیزی شد که موجب حد شرعی است باید در مورد او اجرا شود.