بسياي از آداب و سنت هاي كه سابقا در اجتماع مسلمانان مطرح و رايج بوده و مسلمين بر طبق آن عمل و زندگي مي كرده اند در گذر تاريخ كم رنگ گشته و رونق گذشته خود را از دست داده است. به عنوان مثال سرمه كشيدن از جمله سنت ها و برنامه‏هاي متداولي بود كه در بين مردم و به ويژه مؤمنين رايج بوده و در روايات فراواني بر آن تأكيد شده است.
از حضرت رضا(ع) منقول است: هر كه ايمان به خدا و روز قيامت دارد بايد سرمه بكشد. و يا از حضرت صادق(ع) نقل شده كه: سرمه كشيدن دهان را شيرين و بينايي را زياد مي كند و باعث روييدن موي مژه مي گردد و مانع آب آوردن چشم مي گردد. (ر.ك: حليه المتقين، مرحوم مجلسي، ص48، انتشارات هجرت، چاپ يازدهم، تابستان 78)
با اين وجود الان در جامعه اسلامي به جز برخي مناطق روستايي سرمه كشيدن معمول نمي باشد و اگر فردي سرمه به چشمانش بكشد باعث مي شود كه در ميان مردم انگشت نما گردد و مورد تمسخر آنها قرار گيرد و با وجود سنت بودن آن، به لحاظ آثار و عكس العمل هايي كه در عرف جامعه و در ميان مردم به دنبال دارد شايد ترك آن به صورت آشكار و در منظر مردم بهتر و مناسبتر باشد.
درباره داشتن موي بلند بايد گفت، پيامبر اسلام(صلي الله عليه و اله) و امامان(عليهم السلام) بدون شك در پاره اي از عمر مباركشان داراي موي بلند بوده اند ولي استمرار آن در همه طول مدت عمر مباركشان، مسلم نمي باشد.
مرحوم علامه مجلسي در حليه المتقين، ص 175، مي فرمايد: يكي از دو چيز براي مردان سنت است: يا آن كه موي سر را بتراشند و اين بهتر است و يا آن كه موي سر را بگذارند و به آن رسيدگي كنند يعني آن را بشويند و شانه كنند و چون در صدر اسلام، تراشيدن مو در نزد عرب جاهلي كار قبيح و زشتي بود، حضرت رسول(ص) موي سر را به اندازه چهار انگشت مي گذاشتند و در حج و عمره مي تراشيدند.
در حديث ديگري (با همان آدرس قبل) آمده كه از حضرت صادق(ع) پرسيدند: آيا حضرت رسول(ص) موي سر را دو قسمت مي كردند و ميانش را مي شكافتند (فرق باز مي كردند؟)؟ حضرت فرمود: آن حضرت مو را به حدي بلند نمي گذاشت كه احتياج به اين كار داشته باشد، بلكه آن قدر مي گذاشتند كه به نرمه گوش مي رسيد و هيچ يك از پيامبران موي سر نگاه نمي داشت.
روايات در اين زمينه مختلف است و شايد به دليل اقتضاي زمان ها متفاوت بوده است گاهي موي سر را بلند و گاهي كوتاه مي كردند.
آداب و سنن و رسوم بر طبق عرف جامعه تغيير مي كند. دستور شرعي براي بلند گذاشتن موي سر نداريم. زماني اين رسم بوده و زماني هم عوض شده، كما اينكه خضاب كردن از سنت هاي پيامبران بوده اما امام علي(ع) خضاب نمي كردند وقتي برخي ياران از حضرت علت آن را پرسيدند، امام فرمودند: در زمان پيامبر(ص) مشركان نسبت به مسلمانان با نگاه كمي عده و كمي قدرت و كهولت سن نگاه مي كردند. پيامبر(ص) به ياران سفارش كردند كه خضاب كنند و گاهي در جنگ ها تعداد ديگ هاي غذاي بيشتري آتش مي كردند و شتران بيشتري پي مي كردند تا قدرت و عظمت مسلمانان بيشتر نمايان شود. اما در اين زمان عمل به آن روش، نيازي نيست. (شيخ طبرسي، مكارم الاخلاق، ص 84 ؛ حليه المتقين، انتشارات هجرت، ص 173 تا 175).